دانشگاه هنر اسلامی تبریز، چهارشنبه 30 فروردین نشست «چشم­انداز پروژه بزرگ ربع رشیدی» را با همکاری موسسه باستان­شناسی آلمان برگزار کرد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه هنر اسلامی تبریز دکتر کریستین فوخس مدیر پروژه مرمت تخت سلیمان، دکتر لورنس کورن رئيس گروه شرق‌شناسی دانشگاه بامبرگ آلمان و دکتر ژودیت تومالسکی مدیر موسسه باستان­شناسی آلمان بودند که در این نشست حضور یافتند.
به گفته «مسعود باقرزاده کثیری» رئیس دانشکده هنرهای کاربردی این دانشگاه، پروژه بزرگ مرمت و احیا ربع رشيدی براساس تفاهم­نامه چهار جانبه‌ای است كه در آبان 1395 ما بین سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی استان، شهرداری تبریز، دانشگاه هنر اسلامی تبریز و موسسه باستان شناسی آلمانی منعقد شده است.
وی گفت: بر اساس این تفاهم نامه قرار است با کاوش‌های تیم باستان­شناسی، دانشگاه ربع رشیدی که زیر خروارها خاک مدفون شده است از زیر خاک بیرون آورده شود. هدف اين تفاهم نامه باستان­سنجی و مرمت ربع رشيدی، نخستین دانشگاه جهان است.
لورنس كورن که سال­ها در حوزه اسلام‌شناسی، فرهنگ و تمدن هنر اسلامی مطالعه کرده گفت: من در ايران پروژه‌هایی در خراسان، مسجد جامع گلپايگان، مسجد جامع قروه در زنجان و مسجد جامع بروجرد  انجام دادم­ و در اين پروژه‌ها تاريخ پيدايش، چگونگی شكل‌گيری و تحول اين آثارتاریخی را بررسی کرده­ام.
دكتر كورن درباره پروژه ربع رشيدی گفت:  اين پروژه بزرگ بخش‌های زيادی چون باستان‌شناسی، باستان‌سنجی، مرمت و جذب گردشگر را شامل می‌شود.
«بهرام آجرلو»، دبیر برگزاری این نشست در خصوص همکاری آينده دانشگاه هنر اسلامی تبريز با موسسه باستان‌شناسی آلمان گفت: در تلاش هستیم تا با مساعدت شهرداری تبريز، دفتر موسسه باستان­شناسی آلمان را در دانشگاه هنر اسلامی تبريز راه اندازی كنيم تا ارتباط اساتيد و دانشجويان اين دانشگاه با اساتيد آن موسسه افزايش يافته و تبادل دانش، تجربه و فن‌آوری سرعت گیرد. وی درباره دانش باستان‌شناسی و باستان‌سنجی گفت: در باستان‌شناسی به مطالعه جنبه‌های هنری و تاريخی آثار گذشتگان می‌پردازيم. در باستان‌سنجی به كمك ابزارها و فن­آوری، شناخت ساختار فیزیکی و شیمیایی مواد سازنده آثار باستانی، تعیین تاریخ شکل­گیری، نگهداری و ترمیم این آثار انجام می­شود.
وی افزود: هرچندهدف كلی رشته‌های ميراث فرهنگی شناخت آثار گذشتگان و نگهداری آن‌ها است اما اين آثار از جنبه‌های مختلف علمی، فلسفی و تاريخی دارای اطلاعاتی هستند كه در زمان‌ها و مكان‌های مختلف می‌توانند به سوالات بنيادی چون شناخت آب‌وهوای گذشته، رویدادها، هويت ملی، قومی، محلی و همبستگی بين‌الملی نیز پاسخ دهند. 
وی در خصوص اهداف حضور هيات آلمانی گفت:  پژوهش­های باستان‌شناسی، حفاظت و مرمتی اوليه با تکنیک­های رايج در ايران در ربع رشيدی انجام گرفته اما در حوزه باستان‌سنجی برنامه­ای نداشتیم. لذا برای ادامه کارهایی چون استفاده از نانو تکنولوژی در مرمت آثار باستانی و مطالعات لرزه شناسی، نیازمند سطوح بالای دانش و فن‌آوری هستیم که با تفاهم­نامه اخیر به این هدف نیز دست خواهیم یافت.
وی بیان کرد: اولین مطالعات باستان‌شناسی  در این منطقه در سال 1348 توسط «ولفرام کلایس» باستان­شناس آلمانی انجام گرفت. پس از آن در سال­ 1358 «علی اکبرسرفزار» مطالعاتی در ربع رشیدی انجام داد. در دهه 70 و 80 نیز بررسی­های جزئی در این منطقه صورت گرفت.
آجورلوافزود: پروژه اخیر یک برنامه بزرگ و بلند مدت است که نیازمند بسیج تمام امکانات بومی، ملی، محلی و حتی بین­المللی است، چرا که این مجتمع میراث خواجه رشید الدین فضل الله همدانی است و بقایای دانشگاه و مجتمع عالی علمی، فرهنگی ربع رشیدی در این منطقه قرار دارد.
بهرام آجورلو حمایت مادی و معنوی مسئولان استان و کشور در اجرای این پروژه بزرگ را مهم ارزیابی کرد وگفت: بازتاب­ فرهنگی، اجتماعی و حتی مادی پروژه بلندمدتی چون ربع رشیدی بیشتر و پایدارتر از پروژه­های کوتاه مدت شهری چون مجتمع­های تجاری است.
وی نقش مردم محلی در حفظ این منطقه را مهم دانست و گفت: مردم محلی باید بدانند که این مجتمع باستانی بسیار ارزشمند است. لازم است نسبت به مشارکت و حفظ این منطقه بیشتر مشارکت کنند.
به گفته وی، مهمترین عامل در نگهداری از یک منطقه باستانی مردم آن هستند و اگر شهروندان در حفاظت از منطقه ربع رشیدی مشارکت نداشته باشند، تلاش ارگان­های دولتی و اختصاص بودجه بی­فایده خواهد بود.
گفتنی است رَبع رشیدی یکی از بناهای تاریخی و ارزشمند شهر تبریز واقع در باغمیشه به سبک معماری آذری است که حدود ۷۰۰ سال پیش توسط رشیدالدین فضل‌الله همدانی ایجاد شد. وی وزیر غازان خان از حکمرانان وقت آن دیار بود. در آن زمان این دانشگاه شامل چهار دانشکده بود که در چهارطرف آن قرار داشت و اربع یا چهار عربی را به خود اختصاص داد و این مکان به نام ربع رشیدی شهرت یافت.