سنگ بسم الله


تاریخچه کوتاه:
سنگ بسم الله اثر ارزشمند میرزا سنگلاخ قوچانی است که به سال 1270 قمری در شهر قاهره برای نصب در مزار متبرک حضرت رسول اکرم(ص) ساخته شد .ولی بدلایلی میرزا تصمیم می گیرد سنگ را در حرم مطهر امام رضا(ع) نصب کند ولی فوت وی باعث می گردد سنگ در تبریز ماندگار شود.


تاریخچه:
سنگ بسم الله اثری ارزشمند با سنگ مرمر زیبایی می باشد که بر دیواره سالن موزه آذربایجان خودنمایی می کند این سنگ 125 در 370 سانتیمتر ابعاد دارد و در وسط آن با خط درشت نستعلیق عبارت "بسم الله الرحمن الرحیم" نوشته شده است؛ و در اطراف آن اشعاری به زبان ترکی و عربی و فارسی حجاری شده است مطابق نوشته روی سنگ که در میان ترنج حاشیه بالا این سنگ در شهر قاهره و در سنه هزار و دویست و هفتاد هجری شمسی حجاری شده است و عبارت " راقمه سنگلاخ خامه روان، زخامه تحفه برد سوی خواجه دو جهان" نشان می دهد که حجار این اثر نفیس میرزای سنگلاخ بود که برای تهیه آن هشت سال در شهر قاهره زحمت کشیده بود؛ میرزامحمد علی قوچانی معروف به میرزا سنگلاخ خوشنویس، جهانگرد و یکی از رجال مشهور قرن سیزدهم هجری قمری است. اصالتاً از خاندان قرائی قوچان بود که به خود لقب سنگلاخ داده بود. وی علاوه بر خط، شعر نیز می گفته و نثری بسیار ثقیل داشت که پر از لغات مهجور و دشوار بود. میرزا بیست و پنج سال از عمر خود را در مصر و عثمانی در خدمت محمدعلی پاشا گذراند و سفرهایی به آسیای میانه و افغانستان و هندوستان و آسیای صغیر کرد و آثار و کتیبه های متعددی از خود باقی گذاشت و سنگ بسم الله از معروفترین آنها بود وی می خواست این سنگ را به هزینه دولت عثمانی به مدینه منوره حمل کند و بر روی قبر شریف حضرت رسول اکرم نصب نماید. دولت عثمانی پول کافی نداد، میرزا قهر کرده و سنگ ها را به خرج و یاری میرزا جعفر مشیر الدوله از راه دریای مدیترانه و دریای سیاه به بندر پوطی برد و از آنجا با کمک مادی و نفوذ سیاسی میرزا عبدالرحیم خان سرکنسول ایران در تفلیس، از راه نخجوان و ایروان به تبریز آورد. مردم شهر به استقبال رفتند، سنگ در یکی از حجرات مدرسه اکبریه قرار داده شد و اشخاص زیادی از آن دیدن کردند. میرزا به فکر افتاد که آن را با کمک ناصرالدین شاه به مشهد حمل کند و در روی قبر حضرت ثامن الائمه قرار دهد اما این خواست نیز به علت سنگینی و نبودن وسیله حمل برآورده نشد ، میرزا با سنگ در تبریز ماند و در 17 صفر 1294 فوت کرد . در بقعه سید ابراهیم به خاک سپرده شد و به احترام وی این سنگ در دیواره بقعه سید ابراهیم نصب کردند بعد از انقلاب اسلامی برای مصون ماندن سنگ اصلی، بدلی از آن ساخته شد و اصل سنگ به موزه آدربایجان منتقل گردید.