تاریخچه مختصر: وقفنامه ربع رشیدی اثری ارزشمند به خط خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی از دوره ایلخانی است که فهرست جامعي از موقوفات، هزينه‌ها و برنامه‌هاي اداري و مالي شهرک دانشگاهی ربع رشیدی را تبيين کرده است و به دليل همین گستره وسيع موقوفات و ارزش والاي آنها از اهميت جهاني برخوردار است و درسال 1386 از طرف یونسکو در فهرست برنامه حافظه جهانی ثبت جهانی گردید.
تاریخچه: "الوقفيه الرشيديه بخط الواقف في بيان شرايط امورالوقف و المصارف" معروف به وقفنامه ربع رشیدی، اثری مکتوب از دوره ایلخانان مغول در اواخر قرن هفتم و ابتدای قرن هشتم هجری قمری، توسط دانشمند بزرگ و عالم ایرانی اسلامی خواجه رشید الدین فضا الله همدانی وزیر غازان خان در تبریز نگارش شده است؛ این وقفنامه بعنوان سند بسیار مهم و ارزشمندی است که از طرف یونسکو در کنار آثاری چون شاهنامه بایسنقری و التفهیم ابوریحان بیرونی در فهرست برنامه حافظه جهانی در سال 1386 ثبت شده است این سند به تبیین نظام مدیریتی، تشکیلات اداری، مالی و شرایط وقف و مصرف مجموعه بزرگ دانشگاهی ربع رشیدی می پردازد؛ در اواخر قرن هفتم هجری قمری و در زمان غازان خان ایلخانی، خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی به عنوان وزیر ایلخان و براي سازماندهی، تمرکز و تداوم تحقیقات و فعالیت‌هاي فرهنگی و علمی، یک مجموعه بزرگ علمی، آموزشی و پژوهشی به نام ربع رشیدي تأسیس کرد. این بنیاد عظیم به صورت شهرکی علمی در حومه شهر تبریز ساخته شد و شامل کتابخانه، مدرسه، بیمارستان، مدارس عالی، پرورشگاه، کارگاههاي صنعتی و خانه و مساکن و حمام و باغ های گیاه شناسی، کارخانه رنگرزی و دارالضرب بود. خواجه براي تأمین پشتوانه مالی و براي اداره این مؤسسات بزرگ، دارایی‌هاي زیادي را وقف ربع رشیدي کرد و براي سازماندهی و اداره ربع و موقوفات، این وقفنامه‌ها را تنظیم کرد. اين وقفنامه، فهرست جامعي از موقوفات، هزينه ها و برنامه هاي اداري و مالي را تبيين مي كند. وقفنامه ربع رشيدي در 382 صفحه روی کاغذ خانبالغ نگاشته شده كه ابتداي آن تا پايان فصل هفدهم وقفنامه به خط خواجه،توسط عبدالله بن عمر بن محمد التبريزي الحسني، حاكم وقت تبريز و دو نفر ديگر كتابت شده است.قطع این نسخه خطی رحلی (36 در 27 سانتی متر) است. نسخه اصلي اين وقفنامه كه اكنون در كتابخانه ملي(مركزي) تبريز نگهداري و محافظت مي شود تا سال 1348 در دست بازماندگان مرحوم حاجي ذكاءالدوله سراجمير، ساكن تبريز بوده است كه در سال مذكور به وسيله انجمن آثار ملي، از اين خانواده خريداري و از روي آن عكسبرداري شد و در هزار نسخه در سال 1350 منتشر شد بر اصالت این نسخه علما، دانشمندان و دیوانیان زیادی از جمله علامه حلی (۶۴۸- ۷۲۶ ق) گواهی داده‌اند. یکبار نیز بعد از انقلاب اسلامی در سال 1393 با همکاری سازمان اوقاف و امور خیریه و شهرداری کلانشهر تبریز چاپ گردید. این نسخه خطی در مجموع دو صفحه تذهیب شده دارد.یکی در صفحه 33 و یکی در آخرین صفحه این نسخه که در آن 3 شمسه تذهیب شده است که نگهداری و چگونگی وقف املاک خواجه رشید الدین فضل اله به پسرانش تذکر داده شده است.